Hizbuşşeytan ve Qalamoun Savaşı

by Isabel Nassief

2013 yazındaki şiddetli çatışmaları müteakiben rejim yanlısı güçler ile muhalifler arasındaki çatışmalar Qalamoun'dan geçen rejimin Şam-Humus ikmal yolunda yoğunlaştı. Rejim ve muhaliflerin ikmali açısından önemli olan savaş Qalamoun'dan geçen M5 otoyolunun üzerinde mücadele edilen kısımlarında yoğunlaşacak. Hizbuşşeytan'da ayrıca muhaliflerin Qalamoun ile Lübnan, Arsal arasındaki lojistik bağlantılarını kesmeye çalışacak. Hizbuşşeytan ve rejim güçleri Suriye'de rejimin ayakta tutulması ortak amacına sahip olsalar da Qalamoun'daki savaş stratejik önceliklerindeki farklılıkları da yansıtan bir potansiyele sahip.

Lübnan'ın Bekaa Vadisini batısında bırakan Qalamoun bölgesi Suriye'nin Şam'ı Humus'a bağlayan stratejik koridoru boyunca uzanıyor. Qusayr da olduğu gibi Qalamoun'un dağlık ve engebelik alanında bulunan köyler hem rejim hem de muhalifler için hayati öneme sahip. Başkenti Esad'ın güçlü olduğu Tartus ve Lazkiye'ye bağlayan Qalamoun rejim için çok önemli. Qalamoun ayrıca muhaliflere sınırın ötesinde muhalif taraftarı olan Arsal kasabasından ikmal sağlamasının yanında ve Şam'ın kuzeyindeki rejim noktalarına karşı saldırı düzenleyebilecekleri bir nokta olarak sığınma ve üslenme imkanı da sağlıyor. Muhalif güçler Qalamoun dağlarına serpilmiş kasabalarda 2012 ortalarından bu yana rahat bir şekilde hareket edebildiler. Muhalif gruplar sınırında al Qutayfa, ad Dumayr ve an Nasıriyeh gibi üslerle rejimin ağır bir varlığının olduğu bölgede Yabroud, Asal al Ward, Rankous ve Talflita gibi kasabalarda önemli pozisyonları ellerinde tuttular. Haziran ayında Qusayr'ın dşmesi ve Ağustos ayındaki kimyasal saldırı sonrasında muhalifler Qalamoun'da toplandılar ve buradaki mevcutları 2013 sonbaharı başlarında 5.000'den 25.000-40.000 arasında bir rakama çıktı.

Suriye'deki diğer cepheler gibi Qalamoun da savaş sahasında artan bir şekilde baskın hale gelen selefi gruplar ve el Kaide bağlantılı gruplardan izole durumda değil. Bu grupların bölgedeki varlığı operasyonlarda bir değişime sebep oldu. Önceleri muhaliflerin Qalamoun'daki operasyonları rejimin Şam-Humus arasındaki ikmali engelleme ağırlıklıydı. Mesela rejim Mayıs ayında Qusayr'a saldırı başlattığında Qalamoun bölgesindeki gruplar Şam'dan kuzeye giden rejim konvoylarını sık sık hedef alıyordu. Bununla beraber yaz boyunca bölgedeki muhalif grupların takviye edilmesiyle beraber özellikle Nusret Cephesi, Ahrar as Sham ve Liwa el İslam askeri tesisleri hedef alan daha saldırgan operasyonlar yapmaya başladılar. Örneğin Ağustos başında Jabhat al-Nusra, Liwa al-Islam, Liwa al-Tawheed, Qawat al-Maghwaweer, Shuhada al-Qalamoun, Katibat al-Khadraa ve diğer gruplar Danha silah depolarına saldırdı ve buradaki silah ve mühimmatı ganimet aldı. Liwa el İslam ve Ahrar as Sham Eylül başında Ruhaybe'deki 81.Tugaya saldırarak benzer bir operasyon daha yaptı. Muhalif saldırılarındaki değişim bombalı araç saldırıları gibi gayrinizami savaş taktiklerine ve Suriye'deki selefi grupların ve el Kaide bağlantılı grupların daha yüksek olan savaşma kabiliyetlerine yorulabilir.

Büyütmek için tıklayınız

Daha yukarıdan stratejik bir açıdan baktığımızda Qalamoun'daki mücadelenin ana amacı M5 otoyolunun Qara ve Yabroud arasındaki kısmının kontrolü. Rejim bu amaç için çabalarını Qalamoun bölgesinde  yaz boyunca 15 Kasım itibariyle de Qara'da bombardımanlarını yoğunlaştırarak sürdürdü. Qara'ya yapılan saldırı rejim birlikleri kasabayı sararken aynı zamanda yapılan ağır topçu ve helikopter bombardımanı ile başladı. Dört gün sonra rejim 2200 ailenin Arsal'a göç etmesine de sebep olarak kasabayı ele geçirdi. Qara'dan sonra rejim yakınında M5 otoyolu üzerinde bulunan Nabk ve Jarajir üzerindeki saldırılarını artırdı. Muhalifler bir karşı saldırı için toplandığında dört intihar bombacısı 20 Kasımda Nabk ve Deir Atiyah'taki rejim noktalarını hedef aldı. O tarihten beri muhalifler Deir Atiyeh'te kontrolü ele geçirdi ve rejim özellikle Deir Atiyeh, Nabk ve Yabroud üzerindeki ağır bombardımanını sürdürüyor. Rejim güçleri ile muhalifler arasındaki çatışmalar Nabk ve Deir Atiyeh civarında M5 otoyolu üzerinde de sürüyor.
Qalamoun mücadelesi başlamadan önceki haftalarda rejim ve muhalif güçler de dağlık yapı sebebiyle Qusayr'da kullanılan taktiklerin değiştirilmesi gerektiğinin farkında olduklarına işaret eden bir şekilde hareket ettiler. Savaş devam ederken rejim bölerek yemek stratejisi izleyerek muhaliflerin elindeki kasabaları birbirinden ayırma ve muhalif güçlerin yoğun bulunduğu kasabaları kuşatmaya yoğunlaşarak savaşacak. Bu sırada muhalifler böylesi bir savaşı bekledikleri için yığdıkları güce ve silahlara ve el Kaide bağlantılı Nusret Cephesi ve ISIS gibi grupların bombalı araçlar gibi gayrinizami savaş taktiklerini kullanacaklar.

Hizbuşşeytan ve Qalamoun
Her ne kadar rejim ve Hizbuşşeytan için stratejik öneme sahip olsa da Qalamoun savaşı bu aktörlerin ilgileri ve öncelikleri arasındaki farklılıkları açığa çıkarıyor. Qalamoun'da Hizbuşşeytan-Suriye rejimi ortak operasyonu spekülasyonları rejimin Qusayr'daki zaferinden sonra ortaya çıktı. Hizbuşşeytan militanları bölgede yapılacak bir saldırı için keşif operasyonları düzenlemeye başlayarak hazırlıklarını başlattı. Bununla beraber rejim güçleri muhalifleri kuzeydeki bu şehirde kesin bir şekilde yenmek üzere başarısız bir girişimde bulunarak ilgisini hızlı bir şekilde Halep'e yöneltti. Ekim ayında başlaması an meselesi olduğu belirtilen yeni bir rapor dalgasına rağmen rejim çabalarını Şam ve kuzeyde yoğunlaştırdı. Rejim yanlısı güçler 7 Kasımda Sbeineh'i ele geçirerek muhaliflerin önemli bir ikmal hattını kesecek şekilde Şam'ın güneyinde kontrolü ele almak için operasyonlar düzenlediler. Rejim güçleri ayrıca Halep'in güneyindeki ikmal hatlarını tekrar açmak için büyük bir saldırı düzenlediler ve Halep'e yolu açacak olan Safira'nın kontrolünü ele geçirdiler. Yakın zamana kadar rejim diğer cephelere Qalamoun'a göre daha fazla önem veriyor görünüyordu ve bu operasyonun rejimin birincil stratejik amacı olmadığını düşündürüyordu.

Öte yandan Hizbuşşeytan savaşçıları Qalamoun için savaşmak niyetlerini özellikle duyuruyorlardı. Hizbuşşeytan'ın Qalamoun hazırlıklarını gösteren güncel bir propaganda videosu önceliğini ifade ediyordu. Hizbuşşeytan için Qalamoun'un stratejik önemi Lübnan ile sınırda olmasının ötesinde ve Hizbuşşeytan için Lübnan'ın içinde önemli etkileri var. Qalamoun'da şiddetin seviyesi sürekli olmakla beraber sınırın Lübnan tarafındaki Arsal'da ilk başlarda lokal adam kaçırmalar ve sınırötesi hava bombardımanlarından oluşan kinetik olayların sayısı ve doğası kızışarak arttı ve Lübnan'daki Hizbuşşeytan hedeflerine saldırı için bir merkez noktası haline geldi.

Arsal ve Qalamoun arasındaki sınır geçişlerinin kapatılmasının stratejik önemi Arsal ve Qalamoun Dağları arasında Kasım ayı başında aracının bir roketle vurulması sonucuyla öldürülen Ömer al Atrash vakasıyla daha bir belirginleşti. Ekim ayının sonunda Lübnanlı havaalanı güvenlik şefinin Refik Hariri Uluslararası Havaalanı güvenlik şefine gönderdiği sızan nota göre Nusret Cephesinin bir operasyonu kapsamında Arsal yoluyla Lübnan'ın içine dört tane bombalı araç gönderilmişti. Atrash Beyrut'taki Hizbuşşeytan noktalarına Temmuz ve Ağustos ayında yapılan bombalı araç saldırılarıyla beraber Mayıs ayında Nasrallah'ın Qusayr'daki konuşmasını takiben Dahiyeh'i vuran roket saldırılarına da karışmıştı. Ölümünün ardından Arsal sakinleri Lübnan polisinin Atrash'ın bedenini incelemesini ve ölümünü araştırmasını engellemişti. Atrash'ın Beyrut'taki Hizbuşşeytan noktalarına yapılan saldırılarla bağlantısı ve aynı zamanda onun Arsal ile olan bağlantısı Arsal'ın ve devamında Qalamoun'un Hizbuşşeytan'a önemini bize açıklıyor.

Arsal'ın sınıra yakınlığı ve Qalamoun'a bağlantısı onu Hizbuşşeytan'ın kendi topraklarından vurulması ve Lübnan-Suriye arasında silah ve ikmal malzemesinin sevkine ideal bir mekan haline getiriyor. Bununla beraber rejim Şam-Humus karayolu üzerindeki operasyonlara yoğunlaşırken Hizbuşşeytan da Arsal ve Qalamoun'un kasabaları arasındaki sınır geçişlerini kesmeye yoğunlaşacaktır. Bölgenin arazi yapısı sebebiyle Hizbuşşeytan savaşçıları gerilla taktikleri kullanacaklarını, küçük timler halinde hareket edeceklerini ve bir Hizbuşşeytan militanının deyişiyle "stratejilerinin keşif, hava gücü, topçu ve özel kuvvetlerden" oluşacağını belirtiyor. Bazı haberlere göre ayrıca Hizbuşşeytan ve Suriye istihbaratının bölgede faaliyet gösteren muhalif grupların planlama ve koordinasyonunu bozmak için bazı muhalif şahıslara karşı suikastler düzenlemek üzere suikast timleri kurdular. Bu Hizbuşşeytan'ın Qalamoun'daki taktiğinin Qusayr'da yaptığı gibi bölgede savaşarak alan kazanmaktan ziyade Qalamoun'daki muhalif güçlerle Arsal'daki destekçilerinin arasındaki lojistik bağlantıları tahrip etmek üzerine olacağını gösteriyor.
Hizbuşşeytan ve rejim Suriye rejiminin ayakta kalma amacını paylaşsalar da Qalamoun savaşı stratejik önceliklerindeki potansiyel ayrılığı gösteriyor.

Original link:
http://understandingwar.org/sites/default/files/Backgrounder_HezbollahQalamoun_1.pdf